پرسش : عنصر انتظار چگونه در آمادگى نظامى منتظران تأثیر دارد؟
پاسخ : انتظار، نخست یک آرمان وعقیده است وسپس در عمل وعینیت آشکار مى‏گردد وانسان منتظر به مرزبانى وپاسدارى از حوزه جغرافیایى وفرهنگى وایدئولوژى خود وهمکیشان وهم‏مسلکان خویش مى‏پردازد وهمواره در موضع دیده‏بانى است وهوشیارانه وتیزنگرانه به افق‏هاى دور ونزدیک مى‏نگرد وهر تحرّک وتحول ونقل وانتقالى را در اردوگاه‏هاى دشمن زیر نظر مى‏گیرد ودر سنگر دفاع ایدئولوژیکى وزمینى وجغرافیایى، دشمن را از پیشروى باز مى‏دارد، ودر صورت فراهم بودن زمینه به تهاجم نیز دست مى‏یازد.
این است که جامعه منتظر همواره به آمادگى نظامى ودفاعى فرا خوانده شده است وتهیه ابزار جنگ وقدرت از هر مقوله وبا هر کیفیت، تکلیف گشته است. فقها در کتاب جهاد بحثى را تحت عنوان «مرابطه» و«رباط» ذکر کرده‏اند، به این معنا که مؤمنان در مرزها اقامت گزینند وآمادگى کامل داشته باشند تا در هنگام حمله وتهاجم ناگهانى دشمن، دفاع کنند وکشور را نجات دهند.
معناى دیگر مرابطه ورباط، پیوند ورابطه با امام ودر خدمت امام زیستن ومرزبان دستورها وخواسته‏هاى امام بودن است. به این معنا که جامعه مؤمنان با امام خویش ارتباط برقرار کنند وبه ریسمان ولایت امام چنگ زنند وبا او هم پیمان شوند وبه یارى امام متعهد گردند. این قسم از «مرابطه» بر هر فرد واجب عینى است، نیابت بردار نیست، وپایه‏اى از پایه‏هاى ایمان است وعملى بدون آن پذیرفته نمى‏شود.( مکیال المکارم، ج 2، ص 425.)
امام صادق (ع) در تفسیر آیه: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصابِرُوا وَرابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»، فرمود: «اصبروا على المصآئب وصابروا على الفرآئض ورابطوا على الأئمّة:»( سوره آل عمران، آیه 200.)؛
«در برابر مشکلات شکیبایى ورزید ودر انجام تکلیف‏ها ومسئولیت‏ها پایدارباشید، وبا امامان رابطه برقرار کنید.»( تفسیر على بن ابراهیم، ج 1، ص 129.)
ودر روایتى دیگر از امام صادق (ع) آمده است که «رابطوا» به معناى حضور نزد امام است.( الغیبة، نعمانى، ص 199.)

پرسش : عنصر صبر در تحقّق انتظار تا چه مقدار مؤثّر است؟
پاسخ : روح وجوهر اصلى انتظار، مقاومت وصبر است. کسى که منتظر تحقق یافتن هدف آرمانى است باید تا فرا رسیدن زمان پیدایى هدف وشکل گرفتن آرمان، پایدارى وشکیبایى کند وتاب وتوان از دست ندهد، وهر ناملایمى را در آن با بردبارى بپذیرد، وچون صبر وپایدارى را از دست داد وبى‏شکیب گردید وتاب وتوان بر زمین نهاد، انتظار نیز از دست داده است؛ زیرا که پایدارى وصبر، تحقق‏بخش جوهر انتظار است. لذا در احادیث از انتظار فرج همراه با صبر سخن گفته‏اند.
امام رضا (ع) فرمود: «ما أحسن الصبر وانتظار الفرج...»؛ «چه نیکو است شکیبایى وانتظار فرج.»( بحارالأنوار، ج 52، ص 129، ح 23.)
براى ظهور، وقت تعیین نشده است وهمواره وقوع آن را «امرى ناگهانى» توصیف کرده‏اند ولذا باید انتظار لحظه به لحظه باشد.